Madde 1014

b. Terkin ve değişiklik için

Madde 1014 - Bir tescilin terkin edilmesi veya değiştirilmesi, ancak bu kaydın kendilerine hak sağladığı kimselerin yazılı beyanı üzerine yapılabilir.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 19. HD, T: 14.11.2005, E: 2005/283, K: 2005/11073:

“… Davacılar vekili, müvekkili şirketlerin de dahil bulunduğu Mustafa Tatlıcı Şirketler Grubu ile İş Bankası arasında gruba dahil şirketlerin davalı banka nezdindeki risklerinin tahsili amacıyla görüşmeler yapılıp mutabakata varıldığını … bankaya … teminat olarak verilen gruba ait gayrimenkuller üzerindeki ipoteklerin fekkine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davacıların malikleri olmadıkları taşınmazlar hakkındaki ipoteğin terkini taleplerine gelince; …

İpoteğin terkini … kendilerine hak sağlayan kişilerin beyanıyla yapılabilir (TMK.1014). Terkine rıza gösterilmemesi halinde malik tapu kaydının düzeltilmesini dava etmek zorundadır. Mahkeme kararı üzerine terkini malik talep edebilecektir. … Üçüncü kişi hukuki yararının bulunması halinde terkini dava edebilirse de, bu halde malikin de davada taraf olarak gösterilmesi gerekir. Mahkemece bu yönler araştırılıp irdelenmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. … ”

2-) Y. 1. HD, T: 07.10.2003, E: 2003/8307, K: 2003/10304:

“… Dava, tapuda yapılan terkin işleminin iptali ve sicilin eski hale getirilmesi isteğine ilişkindir. Mahkemece, isteğin idari nitelikte bulunduğundan söz edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Dosya içeriğinden, toplanan delillerden, çekişmeye konu yerdeki eski 12249 parsel sayılı taşınmazda davacıların 1/6 şar oranda paydaş bulundukları; anılan parsel hakkında Ş Belediye Başkanlığının 21.01.1988 tarihli encümen kararı uyarınca “önceden ıslah imar planı uyarınca kamulaştırılmasına karar verildiği” gerekçesiyle, önce belediye mülkiyetine geçirilip, daha sonra da sicilden terkini işleminin yapıldığı anlaşılmaktadır.

Söz konusu karar aleyhine davacılar tarafından idari yargı yerinde dava açıldığı, yargılama sonunda terkin işleminin dayanağını oluşturan idari kararın iptal edildiği, dosya kapsamı ile sabittir.

Hal böyle olunca, terkin işleminin yasal dayanaktan yoksun hale geldiği; davacıların sicildeki yolsuzluktan söz ederek işbu davayı açtıkları; yeniden sicil ihdasının yargı kararını zorunlu kıldığı gözetilerek, istek hakkında bir karar verilmesi gerekirken, işin idari mahiyette olduğundan bahisle davanın reddedilmesi doğru değildir. Davacıların temyiz itirazları yerindedir. …”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

b) Terkin için

Madde 923

Tapu sicillerine vâkı olacak tescillerin terkin veya tadili taallûk ettikleri gayrimenkulün sahibinin tahriri beyaniyle olur.

Hak sahiplerinin sicille vazedecekleri imza, bu beyan yerine kaim olabilir.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 923 üncü maddesini karşılamaktadır.

Yürürlükteki metinde yanlış olarak, bir tescilin taşınmaz malikinin yazılı beyanı üzerine terkin edileceği belirtilmiştir. Bu hüküm yazılı olduğu biçimde uygulanırsa, bir taşınmaz maliki, taşınmaz üzerinde başkası lehine kurulu bulunan bir irtifak veya rehin hakkını kolayca terkin ettirebilecektir. Kaynak Kanunun 964 üncü maddesine göre ise, bir tescilin terkin edilmesi veya değiştirilmesi için, bu kaydın kendilerine hak sağladığı kimselerin yazılı beyanı gereklidir. Maddenin ifadesi bu esas uyarınca düzeltilmiştir.

Yürürlükteki Kanunun ikinci fıkrasında yer alan, “Hak sahiplerinin sicile vazedecekleri imza, bu beyan yerine kaim olur” biçimindeki hüküm, Ülkemizde uygulama yeri olmadığından, maddeye alınmamıştır.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu: