Madde 129

B. Evlenme engelleri

I. Hısımlık

Madde 129 - Aşağıdaki kimseler arasında evlenme yasaktır:

1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında,

2. Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında,

3. Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 2. HD, T: 12.07.2011, E: 2010/9795, K: 2011/12005:

“…1-) Dava, eşler arasında evlenmeye engel olacak derecede yakın hısımlık (amca-yeğen) ilişkisi bulunması sebebiyle Türk Medeni Kanununun 145/4. maddesine dayalı olarak açılan evliliğin iptaline ilişkindir.

Haklarında evliliklerinin iptali istenilen davalılar Ahmet ve Rahime, nüfusta kayden amca-yeğen olarak görülmektedir. (TMK.m.129/1) Davalılar, duruşmadaki beyanlarında; aralarında gerçekte amca-yeğen hısımlık ilişkisinin bulunmadığını, kendilerinin amca çocukları olduğunu, davalılardan Ahmet’in gerçek babasının 11.10.1966 tarihinde vefat etmiş olan Ahmet K. olmasına rağmen, nüfus kayıtlarında Ahmet’in, gerçekte dedesi olan Ali’nin çocuğu, diğer davalı Rahime’nin babası Mustafa’nın da kardeşiymiş gibi göründüğünü, bu kayıtların gerçeği yansıtmadığını beyan etmişlerdir. Yapılan kolluk araştırması da aynı yönde bilgiler içermektedir.

Mahkemece yapılacak iş; davalılara nüfus kaydının düzeltilmesi için süre verilip bekletici mesele yapılması ve hasıl olacak neticesine göre karar verilmesinden ibarettir. Bu husus gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru bulunmamıştır.

2-) Kabule göre de,

Dava, Cumhuriyet Savcısı tarafından açılan evlenme engeli bulunan şahısların (TMK madde 129) evliliğinin Türk Medeni Kanunu’nun 145/4. maddesi gereğince mutlak butlan sebebiyle iptaline ilişkin olup, nüfus kaydının düzeltilmesi niteliğinde bulunmadığı gibi dava sonucu verilecek iptal hükmünün nüfusa tescil edilecek olması da nüfus idaresinin hasım olarak gösterilmesini gerektirmez. Bu nedenle, Nüfus Müdürlüğü hakkındaki davanın husumet yönünden reddi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi de usul ve yasaya aykırıdır…”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

Hükmün karşılığı için Türk Kanunu Medenîsi’nin iki maddesini zikretmek gerekir:

1-) B MANİLER

I. Hısımlık

Madde 92

Aşağıdaki kimseler arasında evlenmek memnudur:

1-  Nesep, sahih olsun olmasın usul ve füru arasında, ana, baba bir veya baba bir yahut ana bir kardeşler arasında, bir kimse ile amuca, dayı, hala ve teyzesi arasında,

2-  Sıhriyet hısımlığını tevlit etmiş olan evlenme feshedilmiş veya vefat yahut boşanma ile zail olmuş ise bile karı ile kocanın usul ve füruu ve koca ile karının usul ve füruu arasında,

3-  Evlâtlık ile evlâtlık edinen ve bunlardan biriyle diğerinin koca veya karısı arasında.

2-) C BUTLANI MUCİP OLMAYAN NOKSANLAR

I- Evlatlık Rabıtası

Madde 121

Evlâtlık edinme sebebiyle evlenmeleri kanunen memnu olan kimselerin, evlenmesi fesholunamaz. Evlenme ile, evlâtlık hükmü kalmaz.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 92 nci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin “Maniler” şeklindeki konu başlığı “Evlenme engelleri” şeklinde değiştirilmiştir.

Maddenin (1) numaralı bendi kısaltılmak suretiyle daha anlaşılır şekilde kaleme alınmıştır. Maddede sahih ve gayrısahih nesep ayrımı yapılmaksızın “üstsoy ile altsoy arasında” evlenme yasağı olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca kardeşlerin ana ve baba bir ya da ana bir baba ayrı, baba bir ana ayrı ayrımı yapılmaksızın bütün bunları kapsayan bir ifade olarak “kardeşler arasında” denmek suretiyle evlenme yasağı ortaya konulmuştur.

Maddenin (2) numaralı bendi kısaltılarak kaleme alınmıştır.

Maddenin (3) numaralı bendindeki evlenme yasağı, evlât edinen ile evlâtlığı veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında olmak üzere genişletilmiştir.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

Not: Hükmün karşılığı olan kaynak İsviçre Medenî Kanunu’nun 95. maddesinin kenar başlığı ve 1. fıkrası 18.06.2004 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2006 itibariyle değişikliğe uğramıştır.