Madde 132

2. Kadın için bekleme süresi

Madde 132 - Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.

Doğurmakla süre biter.

Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 2. HD, T: 15.09.2003, E: 2003/10441, K: 2003/11142:

“... Kadın için bekleme süresinin kaldırılmasına (TMK md. 132/son) ilişkin davaların Sulh Hukuk Mahkemesinde görüleceğine dair Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 8. maddesi II/4. bendi 4787 sayılı Yasanın 9. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu açıktır.

O hâlde mahkemece yapılacak iş; görevsizlik kararı verilerek dosyanın Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden verilen kararın bozulması gerekmiştir. …

4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4/1 maddesi; 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ikinci kitabından (MK. md.118-494) kaynaklanan bütün davaların Aile Mahkemesinde bakılacağını, geçici 1. maddesi de; sonuçlanmamış davaların yetkili ve görevli aile mahkemesine devredileceğini hükme bağlamıştır. Karar bozulmakla sonuçlanmamış hale gelmiştir. Bu açıklama karşısında işin görev yönünün de düşünülmesi zorunludur ...”

Not: Kararın verildiği tarihten sonra 4787 Sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun 4. maddesinin 1. bendinin bu mutlak ifadesi 14.04.2004 tarihli ve 5133 sayılı “Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” un 2. maddesi ile değişikliğe uğramış ve Medeni Kanunun aile hukukuna ilişkin kitabının üçüncü kısmından doğan davalar Aile Mahkemelerinin görevi dışına çıkartılmıştır (RG. 20.04.2004; S: 25439).

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

1-) 2– Müddetler

a) Kadın için

Madde 95

Kocasının vefatı veya boşanma sebebiyle dul kalan yahut evliliğin butlanına hükmedilen kadın; vefattan, boşanmadan veya butlan hükmünden itibaren üç yüz gün geçmedikçe tekrar evlenemez. Doğurmakla müddet biter.

Kadının gebe kalması mümkün olmadığı veya boşanma ile ayrılmış olan karı ve koca tekrar birbirleriyle evlenmek istedikleri takdirde, hâkim bu müddeti kısaltabilir.

2-) b) Boşanan kadın için

Madde 96

Boşanma ile birbirinden ayrılmış olan karı ve koca, hâkim tarafından tâyin olunan memnuiyet müddeti içinde, tekrar evlenemez.

Karı ve koca birbirleriyle evlenmek isterlerse, bu müddet hâkim tarafından kısaltılabilir.

Not: TKM m. 96, 04.05.1988 tarih ve 3444 sayılı Kanun ile ilga edilmiştir.¹

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 95 inci maddesini karşılamaktadır.

Maddenin “2. Müddetler” “a. Kadın için” şeklindeki konu ve kenar başlıkları “2. Kadın için bekleme süresi” şeklinde tek başlık hâline getirilmiştir. Zira bunu takip eden eski 96 ncı madde 3444 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılmış olup, artık boşanan kadın için bir cezaî bekleme süresi söz konusu olmadığından, madde bir tek bekleme süresiyle sınırlı hâle getirilmiştir.

Maddenin birinci fıkrası yeniden ve daha uygun bir ifadeyle kaleme alınmıştır.

Yürürlükteki 95 inci maddenin birinci fıkrasının son cümlesi ikinci fıkra hâline getirilmiştir.

Maddenin son fıkrasında kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya önceki eşiyle yeniden evlenmek istemesi hâlinde hâkime süreyi kısaltma yetkisi verilmemiş, hâkimin bu süreyi kaldırması öngörülmüştür. Zira bu iki hâlde de kadının evlenmesini engelleyen süreyi kısaltmanın bir anlamı yoktur. Bu gibi hâllerde mahkemece sürenin tamamen kaldırılması gerekir.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

Hüküm, İsviçre Medenî Kanunu’nun eski 103. maddesine paralel bir biçimde kaleme alınmıştır. İsviçre Medenî Kanunu’nun 103. maddesindeki bu düzenleme 26.06.1998 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2000 itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.