VII. Yetki
VII. Yetki
Madde 201 - Evlilik birliğinin korunmasına yönelik önlemler konusunda yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesidir.
Eşlerin yerleşim yerleri farklı ve her ikisi de önlem alınması isteminde bulunmuş ise, yetkili mahkeme ilk istemde bulunanın yerleşim yeri mahkemesidir.
Önlemlerin değiştirilmesi, tamamlanması veya kaldırılması konusunda yetkili mahkeme, önlem kararını veren mahkemedir. Ancak, her iki eşin de yerleşim yeri değişmişse, yetkili mahkeme eşlerden herhangi birinin yeni yerleşim yeri mahkemesidir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 3. HD, T: 13.11.2008, E: 2008/17908, K: 2008/19348:
“... TMK’nun 201/3. maddesinde … tedbir nafakası davalarında genel yetki kuralı yanında özel yetki kuralı getirilmiştir.
Ancak iki tarafın arzularına tabi olmayan konuda yetki itirazında bulunulmadan yetkisizlik kararı verilebilir (HUMK. md.23).
Somut olayda davalı yetki itirazında bulunmamıştır. Davacının yerlesim yerinin Fatsa olmadığına dair herhangi bır savunma ve delil de ileri sürülmemiştir.
Bu durumda, yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere aykırı şekilde resen yetkisizlik kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde, İsviçre Medenî Kanununun 180 inci maddesinden alınmıştır, İsviçre’den farklı olarak Ülke çapında uygulanan bir Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa sahip olmamız sebebiyle Medenî Kanunda ayrıca usule ilişkin hükümlere gerek olmadığı düşünülebilirse de, bu maddede evlilik birliğinin korunmasıyla ilgili önemli bir durum düzenlenmiştir. Bu düzenleme içerisinde “yetkili mahkeme” de büyük bir önem taşımakta olduğundan, İsviçre’de olduğu gibi bu konuda böyle bir yetki hükmünün Medenî Kanunumuzda yer almasının isabetli olacağı düşünülmüştür.
Maddenin birinci fıkrası evlilik birliğinin korunmasına yönelik önlemler konusunda kural olarak eşlerden herhangi birinin yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğunu kabul etmiştir.
Maddenin ikinci fıkrası ise eşlerin yerleşim yerlerinin farklı bulunması ve her ikisinin de önlem alınması isteminde bulunması hâlinde, ilk istem sahibi olan eşin yerleşim yeri mahkemesinin özel yetkisini kabul etmiştir.
Maddenin son fıkrası önlem kararının değiştirilmesi, tamamlanması veya hükmedilen önlemin kaldırılması konularında önlem kararı veren mahkemenin yetkili olduğunu öngörmüştür. Ancak önlemden sonra eşlerin yerleşim yerinin değişmiş olabileceği olasılığı karşısında, bu durumda değiştirme, tamamlama ya da kaldırma konusunda yetkili mahkemenin eşlerden herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesi olduğu kabul edilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
7. Zuständigkeit
Art. 180
1 Zuständig für Eheschutzmassnahmen ist das Gericht am Wohnsitz eines Ehegatten.
2 Haben die Ehegatten verschiedenen Wohnsitz und verlangen beide Eheschutzmassnahmen, so ist das Gericht zuständig, der zuerst angerufen wird.
3 Für die Änderung, Ergänzung oder Aufhebung der getroffenen Massnahmen ist das Gericht am bisherigen Gerichtsstand zuständig oder, wenn kein Ehegatte seinen Wohnsitz mehr dort hat, das Gericht am neuen Wohnsitz enies Ehegatten.
2-) CCS:
7. For
Art. 180
1 Le juge compétent pour prendre les mesures protectrices de l’union conjugale est celui du domicile d’ un des époux.
2 Lorsque les époux n’ont pas le même domicile et qu’ils ont tous deux requis des mesures protectrices de l’union conjugale, la compétence appartient au juge saisi en premier lieu.
3 Le juge compétent pour modifier, compléter ou rapporter des mesures protectrices est le juge du lieu où elles ont été prises et, lorsqu’aucun des époux n’est plus domicilié dans ce lieu, le juge du nouveau domicile d’un des époux.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 180. maddesi, 24.03.2000 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2001 itibariyle yürürlükten kadırılmıştır.