Madde 220

III. Kişisel mallar

1. Kanuna göre

Madde 220 - Aşağıda sayılanlar, kanun gereğince kişisel maldır:

1. Eşlerden birinin yalnız kişisel kullanımına yarayan eşya,

2. Mal rejiminin başlangıcında eşlerden birine ait bulunan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri,

3. Manevî tazminat alacakları,

4. Kişisel mallar yerine geçen değerler.

I-) Yargı Kararları:

1-) YHGK, T: 18.06.2008, E: 2008/2-432, K: 2008/444:

“… Somut olayda; taşınmaz ve araç, taraflar arasında mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu dönemde edinilmiştir. Bu mallar, yeni rejime (edinilmiş mallara katılma) kocanın ‘kişisel malı’ olarak girmiştir. … Edinilmiş mal değildir. Çalışmayan, herhangi bir geliri ve kazancı bulunmayan davacı kadının bu malların edinilmesine herhangi bir katkısı kanıtlanamamıştır. Bu nedenle, davacı; katkı payı karşılığı veya değer artış payı nedeniyle davalıdan alacak talebinde bulunamaz. Taraflar arasındaki 1.1.2002 tarihinden itibaren başlamış olan edinilmiş mallara katılma rejimi, boşanma davasının açıldığı 18.4.2003 tarihinde sona ermiştir. … Kocanın kişisel mallarının, yeni rejim döneminde geliri varsa (kişisel malların geliri edinilmiş maldır) kadın ancak, bu edinilmiş mal üzerindeki varsa ‘katılma alacağını’ (TMK. m. 236 ve 239) isteyebilecektir. Davacının edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiye edilerek katılma alacağının tahsiline ilişkin bir davası ise bulunmamaktadır. …”

2-) Y. 2. HD, T: 01.06.2022, E: 2022/66, K: 2022/5242:

“… 07.12.2015 tarihinde yapılan kat karşılığı inşaat sözleşmesinde davalı Uğur’un arsa sahibi, davalının ortağı olduğu ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’nin müteahhit olduğu, sözleşme içeriğine göre 8818 ada 1 parsel sayılı taşınmaz üzerine yapılacak 30 adet villanın 12 adetin arsa sahibine … ait olacağının düzenlendiği anlaşılmaktadır. …

… TMK 220/4. bendi gereğince kişisel malların yerine geçen değerler ikame mal kuralı gereğince kişisel mal olup 07.12.2015 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince davalıya 8818 ada 1 parsel sayılı taşınmaz …” (üzerinde) “… yapılacak 12 adet villanın davalının kişisel malı yerine geçen değer olduğu anlaşılmakla kişisel mal niteliğinde olduğundan 12 adet villa yönünden katılma alacağı olduğunun kabul edilmesi hatalı olmuştur. …”

3-) Y. 8. HD, T: 15.04.2019, E: 2019/2221, K: 2019/4115:

“… Davalının, … davaya konu aracı … 11.07.2012 tarihli Noter Satış Sözleşmesine göre 14.200 TL bedelle babası Ö. L.’den devraldığı anlaşılmaktadır. Davalının babası tarafından satış gibi işlem yapılmış ve yapılan devir evlilik birliği içerisinde gerçekleşmiş ise de; bir fiili karine olarak, hayatın olağan akışına göre eşlerden birinin anne veya babası tarafından yapılan bu gibi malvarlığı devirleri karşılıksız kazandırma (bağışlama) olarak değerlendirildiğinden ve bu fiili karinenin aksini, yani parasını vererek gerçek anlamda satın alındığını, tasarrufun karşılıksız kazandırma olmayıp karşılığı verilerek elde edilmiş bir edinim olduğunu, gerçek anlamda bir satış işlemi olduğunu iddia eden davacı eşin, başta satış bedelinin ödendiğine ilişkin ödeme kayıtları olmak üzere iddiasını güçlü ve inandırıcı delillerle de ispatlayamadığı, dinlenen davacı tanıklarının beyanlarının, görgüye dayalı olmayıp soyut nitelikte olmaları karşısında, davalıya babası tarafından devredilen …” (araç) “… yönünden davacının mal rejiminin tasfiyesine bağlı bir alacak hakkının mevcut olmadığı sonucuna varılmıştır. Tüm bu açıklamalara göre, dava konusu araç karşılıksız kazandırma yoluyla edinildiğinden, davalının kişisel malı olduğundan, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır. …”

 Not: Bu karar, özellikle TMK m. 220/f. 1, b. 2 ile ilgisi dikkate alınarak yayımlanmıştır.

4-) Y. 2. HD, T: 30.01.2006, E: 2005/16299, K: 2006/467:

“… Davacı kadın 01.04.2004 tarihinde açtığı davayla; halen evli bulunduğu … eşi … davalıda kaldığını ileri sürdüğü ziynet eşyalarının aynen iadesini … istemiştir. … 

Davacının ziynet eşyasına yönelik isteği ‘kişisel malın’ (TMK m. 220) iadesine yöneliktir. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi (TMK m. 218-241) eşlerden her birinin diğer eşte kaldığını veya diğer eş tarafından kullanıldığını ileri sürdüğü kişisel malının aynen iadesini veya bedelinin iadesini isteme hakkını engellemez.

Eşler, kişisel mallarıyla ilgili isteklerini rejim sona ermeden, tasfiye sözkonusu olmadan da ileri sürebilirler. …”

5-) Y. 2. HD, T: 05.04.2005, E: 2005/3636, K: 2005/5455:

“… Davalı, cevap dilekçesiyle; tapu sicilinde kocası adına kayıtlı olan ve 2003 yılında satın alma yoluyla edinilen edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olan ... ’deki 1360 parselde kayıtlı 2/20 arsa paylı (10) bağımsız bölüm numaralı meskenin, kendi adına tesciline karar verilmesini istemiş; davacı ise; bu taşınmazı annesinden miras yoluyla intikal eden taşınmazdaki hakkını devrederek edindiğini, kişisel malı olduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece; bahse konu taşınmazın Türk Medeni Kanununun 220/2. maddesi gereğince kişisel mal olduğu miras yoluyla edinildiği kabul edilerek, davalının talebi reddedilmiştir. Davalının, bahse konu taşınmazla ilgili katılma alacağına ilişkin usulüne uygun harcı verilerek açılmış bir dava veya karşı davası bulunmamaktadır. O halde davalının bu talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken davalı aleyhinde kesin hüküm oluşturur şekilde red kararı verilmesi doğru görülmemiştir. … ”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.

III-) Madde Gerekçesi:

Madde İsviçre Medenî Kanununun 198 inci maddesinde olduğu gibi, yasa gereği kişisel mallardan sayılan değerleri düzenlemektedir.

Maddenin (1) numaralı bendinde eşlerin sadece kişisel kullanımına yarayan eşya kişisel mal sayılmıştır. Eşlerin giysileri, saati, çantası, spor alet ve malzemeleri, ziynet eşyası bunlara örnek verilebilir. Bunlar evlilik birliğinin başlangıcında mevcut olabileceği gibi karşılıksız olarak sonradan da edinilmiş olabilir. Hatta, karşılığı edinilmiş mallardan da ödenmiş olabilir. Ancak bu hâlde diğer eşin denkleştirme isteminde bulunması hakkı saklıdır.

Maddenin (2) numaralı bendinde eşlerin edinilmiş mallara katılma rejiminin başlangıcında sahip oldukları veya bu rejimin kurulmasından sonra miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği tüm malvarlığı değerleri kişisel mallardan sayılmıştır.

Maddenin (3) numaralı bendi, eşin kişisel durumu göz önünde tutulmak suretiyle ödendiği, onun acı, üzüntü ve ızdırabı sonucu tamamen kişisel nitelikteki zararlarının karşılığı olduğu göz önünde tutulmak suretiyle, manevî tazminat alacaklarının da kişisel mal olduğunu kabul etmiştir.

Maddenin (4) numaralı bendinde, tüm kişisel malların herhangi bir şekilde el ya da şekil değiştirmesi hâlinde, onun yerine geçen ikame değerlerin de kişisel mal olacağı kabul edilmiştir. Bir malın tahrip edilmesi dolayısıyla elde edilen sigorta tazminatı veya sair tazminat ya da kamulaştırma karşılığı olarak ödenen meblağ buraya girer.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu: