II. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim
II. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı, kötü yönetim
Madde 406 - Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan ve bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden her ergin kısıtlanır.
I-) Yargı Kararları:
1-) YHGK, T: 04.02.2009, E: 2009/2-17, K: 2009/46:
“… Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle davacı Türk Medeni Kanunu’nun 406. maddesinde yazılı olan vesayeti gerektiren hallerden; mal varlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini ve ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açması nedeniyle, vesayet altına alınmış olup, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı bulunmadığına dair alınan raporun, kısıtlılığın devamına veya kaldırılmasına herhangi bir etkisi bulunmadığına ve TMK.m.6 uyarınca herkesin iddiasını ispatlaması gerektiğine, davacının da iddiasını ispatlayamadığına göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır. …”
2-) Y. 2. HD, T: 16.06.2008, E: 2008/4642, K: 2008/8605:
“… Toplanan delillerden, kısıtlanması talep edilen Kamile’nin 1925 doğumlu olup 83 yaşında olduğu, oğlu İsmail’e tüm gayrimenkullerini satış yetkisi taşıyan genel vekâletname verdiği, vekil tayin edilen oğlunun da, adı geçene ait bir kıs(ım) taşınmazları sattığı halde, vekilden yaptığı işin hesabını sormamak suretiyle; malvarlığının elden çıkmasına bu yüzden kendisini darlık ve yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açtığı anlaşılmaktadır. Gerçekleşen bu duruma göre Türk Medeni Kanununun 406. ncı maddesi koşulları oluşmuştur, adı geçenin, belirtilen hüküm gereğince kısıtlanmasına karar verilmesi gerekirken isteğin reddi doğru bulunmamıştır. …”
3-) Y. 2. HD, T: 15.04.2008, E: 2008/5300, K: 2008/5387:
“… İstek, Türk Medeni Kanunu’nun 406. maddesine dayanmaktadır.
Yapılan soruşturma ve toplanan delillerden, davalının, sürekli kumar oynadığı, bu alışkanlığı nedeniyle kendisini ve ailesini darlık ve yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açtığı anlaşılmış olup, Türk Medeni Kanunu’nun 406. maddesi koşulları oluşmuştur. İsteğin kabulü ile davalının kısıtlanmasına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır. …”
4-) Y. 2. HD, T: 05.04.2004, E: 2004/2723, K: 2004/4307:
“... Türk Medeni Kanununun 406. maddesi gereğince savurganlığı ve kötü yönetimi nedeniyle de davalının kısıtlanması istenmiş, davalının tasarruflarının kendisini veya ailesini darlık ve yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açıp açmadığı Yargıtay denetimine imkan verecek şekilde belirlenip tesbit edilmemiştir. Vesayet makamınca yapılacak iş; elden çıkarılan mal varlığı değerleri ile kalan mal varlığı değerlerinin gerçek değerini tesbit etmek sonucuna göre Türk Medeni Kanununun 406. maddesi koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilerek bir karar vermekten ibarettir. Bu hususta inceleme yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. ...”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
II. İsraf, ayyaşlık, sui hal ve sui idare
Madde 356
İsrafı, ayyaşlığı, sui hal ve sui idaresiyle kendisini veya ailesini zarurete maruz bırakan veya daimî muavenet ve takayyüde muhtaç olan yahut başkasının emniyetini tehdit eden her reşit için; bir vasi nasbolunur.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 356 ncı maddesini karşılamaktadır.
Madde savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetme sebebiyle ergin bir kişinin kısıtlanması için bu kişinin bu yüzden kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açması veya bu yüzden devamlı korunmaya ve bakıma muhtaç olması ya da başkasının güvenliğini tehdit etmesi gerektiği açıklığa kavuşturulacak şekilde düzenlenmiştir. Bir hüküm değişikliği yoktur.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
II. Verschwendung, Trunksucht, lasterhafter Lebenswandel, Misswirtschaft
Art. 370
Unter Vormundschaft gehört jede mündige Person, die durch Verschwendung, Trunksucht, lasterhaften Lebenswandel oder durch die Art und Weise ihrer Vermögensverwaltung sich oder ihre Familie der Gefahr eines Notstandes oder der Verarmung aussetzt, zu ihrem Schutze dauernd des Beistandes und der Fürsorge bedarf oder die Sicherheit anderer gefährdet.
2-) CCS:
II. Prodigalité, ivrognerie, inconduite et mauvaise gestion
Art. 370
Sera pourvu d’un tuteur tout majeur qui, par ses prodigalités, son ivrognerie, son inconduite ou sa mauvaise gestion, s’expose, lui ou sa famille, à tomber dans le besoin, ne peut se passer de soins et secours permanents ou menace la sécurité d’autrui.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 370. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.