A. Vesayet işlerinde yetki
Üçüncü Ayırım 1
Yetki
A. Vesayet işlerinde yetki
Madde 411 - Vesayet işlerinde yetki küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 22.02.2011, E: 2011/81, K: 2011/3038:
“… Vesayet işlerinde yetki küçüğün veya kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir (TMK. madde 411). Bu yetki kuralı kesin ve kamu düzeniyle ilgilidir.
Her dava, kanunda aksine hüküm bulunmadıkça açıldığı tarihte davalının Türk Kanunu Medenisi gereğince ikametgahı sayılan yer mahkemesinde görülür (HUMK. madde 9/1). Vesayet davaları için aksine bir hüküm bulunmadığına göre, bu davalarda da, usulün açıklanan hükmü geçerlidir. Türk Medeni Kanununa göre, yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir (madde 19/1). Kısıtlanması talep edilen Süreyya’nın dava tarihindeki Merkezi Adres Kayıt Sisteminde kayıtlı olan yerleşim yeri adresinin Kadıköy olduğu, dava dilekçesi ekinde sunulan 07.10.2010 tarihli nüfus kaydından anlaşılmaktadır. Kişinin dava açıldıktan sonra tedavisi amacıyla yerleşim yerini değiştirmiş olması sonuca etkili değildir. Bu durumda işin esasının incelenmesi gerekirken yetkisizlik kararı verilmesi doğru bulunmamıştır. …”
2-) Y. 2. HD, T: 27.03.2008, E: 2008/2143, K: 2008/4240:
“… Vesayet işlerinde yetki kısıtlının yerleşim yerindeki vesayet dairelerine aittir. (TMK. 411 m.) Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalmak niyetiyle oturduğu yerdir. (TMK. 19 m.)
Dosya kapsamından kısıtlanması istenen Havva A.’ın 3 ay öncesine kadar Dalaman’da yaşadığı, taşınmazlarının olduğu, Dalaman’dan yaşlılık aylığı aldığı, bakıma muhtaç hale gelmesi nedeniyle Gümüşhane İli Kürtün İlçesinde polis memuru olarak görev yapan torununun yanına gittiği ve orada kaldığı anlaşılmaktadır.
Kısıtlanması istenen Havva A.’ın yaşlılık nedeniyle bakıma ihtiyaç duyduğundan, torunun yanına gitmesi onun sürekli kalma niyetini göstermez. Öte yandan yanında bulunduğu torunu polis memuru olup her an idar(i) bir tasarrufla görev yeri değiştirileceğinden halen bulunulan Kürtün İlçesi torunu için yerleşim yeri olmadığı gibi, kısıtlı adayı için de yerleşim yeri sayılamaz. Mahkemece taraf delilleri toplanıp sonucu uyarınca işin esası hakkında hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
A SALÂHİYETTAR MAKAM
Madde 361
Vesayet işlerinde salâhiyet, küçüğün veya mahcurun ikametgâhındaki vesayet dairelerine aittir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 361 inci maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin kenar başlığı, metne tam olarak uymadığı için “Salâhiyettar makam” deyimi yerine maddede “Vesayet işlerinde yetki” deyimine yer verilmiştir. Vesayet işlerinde yetkili mahkemeler şimdiye kadar olduğu gibi vesayet altına alınan kişinin yerleşim yerindeki sulh ve asliye mahkemeleridir. Bir hüküm değişikliği yoktur.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
Dritter Abschnitt: Die Zuständigkeit
A. Bevormundung am Wohnsitze
Art. 376
1 Die Bevormundung erfolgt am Wohnsitze der zu bevormundenden Person.
2 Die Kantone sind berechtigt, für ihre im Kanton wohnenden Bürger die vormundschaftlichen Behörden der Heimat als zuständig zu erklären, insofern auch die Armenunterstützung ganz oder teilweise der Heimatgemeinde obliegt
2-) CCS:
Chapitre III: Du for tutélaire
A. For du domicile
Art. 376
1 Le for tutélaire est celui du domicile du mineur ou de l’interdit.
2 Les cantons peuvent décréter que leurs ressortissants domiciliés sur leur territoire seront soumis aux autorités de tutelle de la commune d’origine, lorsque celle-ci a en totalité ou en partie la charge de l’assistance publique.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 376. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.
1 Üçüncü Ayırım Türk Kanunu Medenîsi’nde “Üçüncü Fasıl / Vesayet İşlerinde Salâhiyet” şeklinde idi.