1. Usul
IV. Kaçınma ve itiraz
1. Usul
Madde 422 - Vasiliğe atanan kişi, bu durumun kendisine tebliğinden başlayarak on gün içinde vasilikten kaçınma hakkını kullanabilir.
İlgili olan herkes, vasinin atandığını öğrendiği günden başlayarak on gün içinde atamanın kanuna aykırı olduğunu ileri sürebilir.
Vesayet makamı, vasilikten kaçınma veya itiraz sebebini yerinde görürse yeni bir vasi atar; yerinde görmediği takdirde, bu konudaki görüşü ile birlikte gerekli kararı vermek üzere durumu denetim makamına bildirir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 06.10.2009, E: 2009/10642, K: 2009/16722:
“... Vasinin şahsına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Türk Medeni Kanununun 422. maddesi gereğince vasinin sıfatına karşı yapılan itirazları veya vasinin ileri sürdüğü kaçınma sebeplerini (özürleri) inceleme görevi öncelikle vesayet makamı olan Sulh Mahkemesine, onun kabul etmemesi halinde denetim makamı olan Asliye Mahkemesine aittir (5133 S.K. md. 2-3, TMK. md. 397).
Öyle ise vasinin şahsına yönelik itiraza ilişkin dilekçenin görev yönünden reddiyle, yukarıda açıklanan kurallar çerçevesinde değerlendirilip, vesayet makamınca itiraz ve özür nedenleri yerinde görülmediği takdirde buna ilişkin kararla birlikte evrakın denetim makamına gönderilmesine ve denetim makamınca bu konuda kesin bir karar verilmek üzere dosyanın mahalline geri çevrilmesine karar verilmesi gerekmiştir. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
IV. İtizar ve itiraz
1- Vesayet makamının vazifesi
Madde 372
Tâyini kendisine tebliğ edildiği günden itibaren on gün içinde, vasi, kanuni mazeretlerini beyan ile itizar edebilir.
Bundan başka her alâkadar, muttali olduğu günden itibaren on gün içinde tâyinin kanuna mugayir olduğundan bahisle itiraz edebilir.
Sulh Mahkemesi, itizarı veya itirazı kabul ederse yeniden bir vasi tâyin eder; kabul etmediği halde bir karar vermek üzere keyfiyeti raporla mahkemei asliyeye gönderir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 372 nci maddesini karşılamaktadır. Arılaştırmak suretiyle kaleme alınmıştır. Maddedeki “sulh mahkemesi” yerine “vesayet makamı” deyimi kullanılmıştır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
IV. Ablehnung und Anfechtung
1. Geltendmachung
Art. 388
1 Der Gewählte kann binnen zehn Tagen nach Mitteilung der Wahl einen Ablehnungsgrund geltend machen.
2 Ausserdem kann jedermann, der ein Interesse hat, die Wahl binnen zehn Tagen, nachdem er von ihr Kenntnis erhalten hat, als gesetzwidrig anfechten.
3 Wird von der Vormundschaftsbehörde die Ablehnung oder Anfechtung als begründet anerkannt, so trifft sie eine neue Wahl, andernfalls unterbreitet sie die Angelegenheit mit ihrem Berichte der Aufsichtsbehörde zur Entscheidung.
2-) CCS:
IV. Dispense et opposition
1. Office de l’autorité tutélaire
Art. 388
1 Le tuteur peut faire valoir ses causes de dispense dans les dix jours à partir de celui où il a été avisé de sa nomination.
2 Tout intéressé peut former opposition contre une nomination illégale dans les dix jours à partir de celui où il en a eu connaissance.
3 Si le refus du tuteur ou l’opposition sont admis par l’autorité tutélaire, celle-ci procède à une nouvelle nomination; sinon elle transmet l’affaire, avec son rapport, à l’autorité de surveillance, qui prononcera.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 388. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.