Madde 781

2. Sözleşme

Madde 781 - İrtifak hakkının kurulmasına ilişkin sözleşmenin geçerli olması, resmî şekilde düzenlenmesine bağlıdır.

I-) Yargı Kararları:

1-) Y. 14. HD, T: 14.02.2007, E: 2007/238, K: 2007/1326:

“… Ancak bir irtifak hakkı özelliği göstermesinden dolayı devre mülk hakkının kurulması için Türk Medenî Kanununun 780. maddesince tapu kütüğüne tescil şarttır. Anılan Yasanın 781. maddesi gereğince de irtifak hakkının kurulması için yapılan sözleşmenin geçerli olması resmî şekilde düzenlenmesine bağlıdır.

Somut olayda, davacının dayandığı 20.06.1992 günlü devre mülk sözleşmesi adi yazılıdır. Geçersiz olan bu sözleşmeye dayanılarak devre mülk hakkının tapu siciline tescili istenemeyeceğinden, davacının tescil talebinin reddinde usul ve yasaya aykırılık yoktur. Ancak;

Az yukarıda sözü edildiği üzere dayanılan sözleşme geçersiz olduğundan, bu sözleşmeye dayanılarak tescil istenemez ise de, geçersiz sözleşme nedeniyle verilenlerin sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca iadesi talep edilebilir. Sözleşmede yazılı bedel 37.500.000 TL’dir. Somut uyuşmazlıkta davacıya bu bedelin aynen iadesi halinde adalet duygularının zedeleneceği, diğer taraf yararına adil olmayan sonuç yaratılacağı açıktır. Bu bakımdan davacıya iadesi gereken bedelin sözleşme tarihinden dava tarihine kadar yöntemince güncelleştirilerek bulunması ve bulunacak o bedelin hüküm altına alınması gerekir. Ne var ki, bilirkişiler güncelleştirme metoduna uygun hesaplama yapmamış, devremülk hakkının dava tarihindeki rayiç tutarını bularak sonuca ulaşmıştır. Mahkemece güncelleştirilmiş bedel yerine yöntemince yapılmayan hesaplamadaki değerin benimsenip, hüküm altına alındığından karar bozulmalıdır.”

II-) Türk Kanunu Medenîsi:

2– Akit

Madde 705

İrtifak hakkını tesis için yapılan akit resmî olmadıkça muteber değildir.

III-) Madde Gerekçesi:

Yürürlükteki Kanunun 705 inci maddesini karşılamaktadır.

Hüküm değişikliği yoktur. Kenar başlığıyla birlikte, arılaştırılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır.

IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:

Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 732. maddesi 11.12.2009 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2012 itibariyle değişikliğe uğramıştır.

Kaynak hükmün 1. fıkrasında daha önce “irtifak hakkını kuran sözleşme” ifadesine; yeni metninde ise “irtifak hakkını kuran hukuki işlem” ifadesine yer verilmiştir.

Kaynak hükme eklenen 2. fıkraya göre ise irtifak hakkının kullanılması taşınmazın bir kısmı ile sınırlı ise ve kullanılacağı yer iktisap sebebinde yeterli bir belirlilikle tanımlanmadıysa, hakkın kapsamı tapu sicilindeki plan örneğinde çizilerek belirlenmelidir.