a. Tescil
3. Zanaatkâr ve yükleniciler bakımından
a. Tescil
Madde 895 - Zanaatkârların ve yüklenicilerin kanunî ipotek hakları, çalışmayı veya malzeme vermeyi yüklendikleri andan başlayarak tapu kütüğüne tescil olunabilir.
Tescilin yüklenilen işin tamamlanmasından başlayarak üç ay içinde yapılmış olması gerekir.
Tescilin yapılması için alacağın malik tarafından kabul edilmiş veya mahkemece karara bağlanmış olması şarttır.
Malik yeterli güvence gösterirse tescil istenemez.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 15. HD, T: 18.02.2008, E: 2006/6606, K: 2008/960:
“… Davaya konu alacak, davalının inşaatlarının yapımını yükümlenen dava dışı Orteks-Orkide Ltd. Şti. ile davacı arasında imzalanan 22.07.2003 günlü 7625 adet kapı kanadı imali ve montajı sözleşmesinden kaynaklanmıştır. Kısaca, davacı alt yüklenicidir.
Türk Medenî Kanunu’nun 893/3. maddesi hükmünce, bir taşınmaz üzerinde yapılan yapı veya diğer işlerde malzeme vererek veya vermeden emek sarf ettikleri için malzeme ve emek karşılığı olarak malik veya yükleniciden alacaklı olan alt yükleniciler kanunî ipotek hakkının tescilini isteyebilir. Aynı Yasa’nın 895. maddesi hükmünce de, tescilin yüklenilen işin tamamlanmasından başlayarak üç ay içinde yapılmış olması ve tescilin yapılabilmesi için alacağın malik tarafından kabul edilmiş veya mahkemece karara bağlanmış olması şarttır. Taraflar alacak miktarında veya teminat hakkında anlaşamazlar ise …” (alacaklı) “… TMK’ nın 1011. maddesi (Eski 921. madde) uyarınca geçici tescil şerhi verilmesini isteyebilir. ... Ancak geçici tescil isteminin de işin tamamlanmasından başlayarak üç ay içinde yapılmış olması şarttır.
Somut olaya gelince, alt yüklenici davacının alacak miktarı hususunda taraflar uyuşamadıkları gibi mahkemece de karara bağlanmış değildir. Kısaca alacağın miktarı tartışmalıdır. Alacağın dayanağı imalat 22.01.2004 tarihinde teslim edildiğine göre bu tarihten itibaren üç aylık süre içinde geçici tescil istenildiği iddia olunmadığından işbu davada üç aylık sürede açılmadığından dinlenebilme koşullarının gerçekleştiğinden söz edilemez. Bu halde açıklanan tüm bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken hukuki yorumlamada yanılgıya düşülerek kabul edilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş, kararın bozulması uygun bulunmuştur. …”
Not: Kararın diğer kısmı için bkz. madde 893.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
3- İşçiler ve müteahhitler
a) Tescil
Madde 809
İşçilerin ve müteahhitlerin ipotek hakkı işin icrasını iltizam ettikleri günden itibaren tapu sicilline kaydolunabilir. Tescil nihayet işlerin hitamını velyeden üç ay içinde istenebilir. Bu tescil, alacak, malik tarafından kabul edilmiş veya mahkemece hüküm altına alınmış ise yapılabilir. Malik bir alacaklıya kâfi teminat verirse tescil talep olunamaz.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 809 uncu maddesini karşılamaktadır.
Madde, yapı alacaklılarının hangi andan itibaren ne zamana kadar yapı ipoteğinin tescilini isteyebilecekleri belirtilerek ve bunun için alacağın taşınmaz maliki tarafından kabul edilmiş veya mahkeme tarafından karara bağlanmış olması koşuluna bağlanmıştır. Taşınmaz maliki yeterli teminat gösterirse yapı alacaklıları tescil isteminde bulunamayacaklardır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
3. Handwerker und Unternehmer
a. Eintragung
Art. 839
1 Das Pfandrecht der Handwerker und Unternehmer kann von dem Zeitpunkte an, da sie sich zur Arbeitsleistung verpflichtet haben, in das Grundbuch eingetragen werden.
2 Die Eintragung hat bis spätestens drei Monate nach der Vollendung ihrer Arbeit zu geschehen.
3 Sie darf nur erfolgen, wenn die Forderung vom Eigentümer anerkannt oder gerichtlich festgestellt ist, und kann nicht verlangt werden, wenn der Eigentümer für die angemeldete Forderung hinreichende Sicherheit leistet.
2-) CCS:
3. Artisans et entrepreneurs
a. Inscription
Art. 839
1 L’hypothèque des artisans et des entrepreneurs peut être inscrite à partir du jour où ils se sont obligés à exécuter le travail ou les ouvrages promis.
2 L’inscription doit être requise au plus tard dans les trois mois qui suivent l’achèvement des travaux.
3 Elle n’aura lieu que si la créance est établie par la reconnaissance du propriétaire ou par le juge; elle ne peut être requise, si le propriétaire fournit des sûretés suffisantes au créancier.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 839. maddesi 11.12.2009 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2012 titibariyle değişikliğe uğramıştır. Hüküm altı fıkra halinde yeniden kaleme alınmıştır.
Hükmün 1. fıkrasında herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Hükmün 2. fıkrasında yapılan değişiklikle tescili talep süresi üç aydan dört aya çıkarılmıştır.
Hükmün 3. fıkrasında eski metinde kanundan doğan ipoteğin tescilinin talep edilebilmesi için “alacağın” ya borçlu tarafından kabul edilmesi ya da mahkemece belirlenmiş olması gerektiği ifadesine yer verilmiştir. Hâlbuki yeni düzenlemede kanundan doğan ipoteğin tescilinin talep edilebilmesi için “rehin yükü” nün borçlu tarafından kabul edilmesi ya da mahkemece belirlenmiş olması gerektiği ifadesine yer verilmiştir.
Hükmün 4., 5. ve 6. fıkraları taşınmazın idarenin malvarlığına dahil olması ihtimaline ilişkin düzenlemeler içermektedir.